لیست گردش و سفر اماکن دیدنی اردبیل|دیدنی های اردبیل

دریاچه نئور

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به ‌طرف خلخال در یکی از دره‌ های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار واقع می باشد برای رسیدن به آن پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو می‌ رسیم سپس می‌ بایست جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباس آباد به دریاچه می رسیم. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌ باشد.

دریاچه نئور که بزرگترین دریاچه طبیعی و آب شیرین استان اردبیل می‌ باشد در بلندی های باختری رشته کوه باغرو (تالش) بر روی ولکانیت پرفیر آندزیتی – ائوسن بالایی ایجاد شده است .

دریاچه نئور مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه واحد را به وجود می‌آورند و در حداکثرین عمق در حد کمینه 5/5 متر و در حد بیشینه 13 متر می باشد. آب این دریاچه برای استفاده آبیاری زمین های کشاورزی مورد بهره برداری قرار می گیرد که در سال ۱۳۶۶ به منظور ذخیره آب جهت استفاده‌های کشاورزی سدی در تنها خروجی دریاچه (قانلی دره) احداث و مورد بهره برداری قرار گرفت و هر ساله به میزان اندک بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان جهت کنترل جمعیت گامارس های موجود در دریاچه رها سازی می گردد. وسعت حوضه آبریز دریاچه نئور 45 کیلومتر مربع بوده و از مراتع ییلاقی عشایر فندوقلو می‌باشد.

محدوده دریاچه نئور به‌عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد لذا شکار هر گونه پرنده آبی در این دریاچه ممنوع بوده و دارای ارزش های زیستگاهی – اکوتوریستی – زنبور داری – کشاورزی و دامداری می باشد، این منطقه داراى پوشش گیاهى متنوع از جمله شبدر، بابونه، ‌بومادران، آلاله، نعناع و… است، دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونه های پرندگان مهاجر عبوری نیز هست.

این منطقه از نظر تقسیمات سیاسی-اداری از محدوده جنوبی به مركزیت بودالالو از توابع بخش هیر شهرستان اردبیل می باشد. پیرامون حوضه آبریز حدود 12 قله در محدوده ارتفاعی2570الی3222 متر از سطح دریا وجود دارد

چشمه های منطقه نئور : گور بلاغی، شبلو بلاغی، گول بلاغی، قاشقا بلاغی، پیالا گوزه، قورما چوخور بلاغی، دیری بلاغی، پاسگاه بلاغی، قوتور بلاغی، حسین بلاغی، اوبا بلاغی، اسدخان یوردونون بلاغی، سید یوردونون بلاغی، قالا گوزه سی، فرخ یوردونون بلاغی

*************************************************

موزه مردم شناسی اردبیل

موزه مردم شناسی اردبیل در محل حمام تاریخی آقانقی (ظهیرالاسلام) در میدان عالی قاپو ابتدای خیابان سعدی اردبیل قرار دارد. در این محل علاوه بر نمایش 33 نوع مجسمه با پوشش محلی مردم استان اردبیل، آثار و دست نوشته های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه جمع آوری و عرضه شده است.

این حمام را شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا نمود و 200 سال بعد بخش هایی به آن اضافه شد. در زمان قاجار فردی به نام آقانقی مؤتمن الرعایا این حمام را خریداری و بازسازی نموده و به همین جهت است که این حمام به نام هر دو نفر نامیده می شود. در سال 1378 خورشیدی این حمام توسط میراث فرهنگی خریداری شد و بعد از انجام بازسازی های لازم، به موزه مردمشناسی اردبیل تبدیل شد.

ورودی موزه مردمشناسی اردبیل از رختکن آغاز شده و به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم میشود، رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد از جمله قسمت های این حمام است که در حال حاضر در بخش های مختلف آن اشیای قدیمی به نمایش گذاشته شده است.

*************************************************

موزه حیات وحش اردبیل

موزه حیات وحش اردبیل واقع در خیابان دانشگاه کنار دریاچه شورابیل واق شده است در حال حاضر بیش از 120 گونه از حیوانات پوست آرایی شده (تاکسیدرمی) در موزه تاریخ طبیعی اردبیل نگهداری می ‌شود.

از این 120 گونه 20 گونه پستاندار، 80 گونه پرنده و 12 گونه دو زیست شامل خزندگان، ماهیان و 8 گونه نادر و کمیاب حیوانات وحشی است که مجموعه ای زیبا از طبیعت استان را در مقیاسی کوچک برای علاقه مندان به نمایش گذاشته است به نحوی که می توان جذابیتی متفاوت از تلفیق تاریخ و طبیعت را در این مکان تجربه کرد.

در موزه تاریخ طبیعی اردبیل حیوانات به شکل پانل شامل قسمت‌های جمجمه، شاخ بال و پر پرندگان و نیز حشرات متعدد در روی دیوار قرار گرفته و علاوه بر آنها فسیل و کانی های طبیعی را نیز می توان مشاهده کرد.

دیدنی‌های دیگر موزه وجود دو زیستگاه تالاب و بوستانی است که به شکل خوب و عالی و با ژست‌ مناسب جا نمایی شده است همچنین بخش محیط زیستِ موزه حیات وحش اردبیل در زمینی به مساحت یک هزار و 200 متر مربع شامل 6 بخش آفرینش، دیرین شناسی، زیست بوم دشتی، تالاب و بوستانی و آکواریوم است که در آن انواع مارهای سمی و غیر سمی نگهداری می‌ شود.

*************************************************



مقبره شیخ امین‌الدین جبرائیل

مقبره شیخ امین‌الدین جبرائیل پدر شیخ صفی‌الدین، پدرجد پادشاهان صفوی در روستای کلخوران در 3 کیلومتری شمال اردبیل قرار دارد و به همین دلیل روستای کلخوران گاه به نام «کلخوران شیخ» خوانده می ‌شود. مقبره شیخ کلخوران که در اوایل قرن دهم هجری قمری بنا شده است، در وسط محوطه‌ای وسیع مشهور به باغ شیخ، به شکل هشت ضلعی با آجر ساخته شده است.

در آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرائیل برجی شبیه برج مقبره‌ شیخ صفی دیده می‌شود که احتمالاً مربوط به قرن هشتم هجری قمری است اما اصل عمارت در زمان‌های بعد یعنی همزمان با بقعه شیخ صفی در اوایل قرن دهم بنا نهاده شده است.

سبک نقاشی مربوط به دوره صفوی است. سقف رواق دارای گچبری است که با رنگ های طلایی و آبی دارای اسلیم های زیبا و گل های شاه عباسی است که حاکی از آرامش معنویت محیط و مکان بقعه است. دیوارهای جانبی رواق دارای کاشی کاری معرق و در بعضی از قسمت ها از کاشی های اصیل هشت ضلعی استفاده شده است.

درب ورودی بقعه شیخ امین‌الدین جبرائیل از چوب جنگلی ساخته شده است و در حواشی لنگه درب ها، اشعاری بصورت برجسته کار شده است. از باقیمانده اشعاری که به خط نستعلیق روی این در کنده شده، تاریخ ساخت آن 1030 هجری قمری ذکر شده است. بالاى درِ ورودى، تصوير يک شير و يک پلنگ در دو سوى پنجره نقاشى شده و هر يک با يک زنجير به پنجره بسته شده‌اند، و نشان از سبک و سياق منسوب به دوره صفوى و اوايل سده يازدهم هجرى دارند.

هفت قطعه سنگ قبر بسيار زيبا و پرنقش و نگار، اما بدون نام و نشان در جنوب شرقى بقعه شيخ جبرائيل وجود دارد اين سنگ‌ها به موازات و مجاورت هم در حاشيه يک گورستان بزرگ قرار دارند و به نام هفت‌تنان کلخوران معروف‌اند.

*************************************************

جمعه مسجد

مسجد جمعه اردبیل درشمال شرقي شهر بين محله هاي پيرشمس الدين و عبدالله شاه برروي تپه مرتفعي واقع گرديده و يکي از قديمي ترين مساجد شمال غربي ايران است

جمعه مسجد آخرین بار در دوران ایلخانی مورد مرمت قرار گرفته‌ است. کاوش های باستان‌شناسی که برای شناخت مختصات تاریخی بنا از سال ۱۳۶۷ توسط سازمان میراث فرهنگی شروع شده، پس از خاکبرداری از لایه‌های خاک و برچیدن قبرهای متاخر، سرستون‌های آجری و قسمتی از دیوار شبستان مسجد عتیق را که متعلق به دوره ایلخانی بوده از خاک بیرون آورد که تاریخ روشن مسجد و چگونگی الحاقات و تکامل آنرا طی ادوار مختلف تا حدی مشخص نمود

اصل بناي کنوني مسجد، در دوره سلجوقيان، برروي بقاياي کهن تري ساخته شده که درنتيجه حمله مغول، حدود سال 620 هجري، ويران و در حدود سال 650 هجري مجددا بازسازي شده است

درب ورودي مسجد به تاريخ 742 ه.ق. داراي گره هاي هندسي، گل ميخ هاي آهني و کتيبه اي حاوي دو بيت شعر به خط نسخ است به نظر مي رسد که درب مزبور، از جاي ديگر به اين مسجد منتقل شده است

در حدود 5/16 متري مسجد، بقاياي مناره اي از دوره سلجوقي به ارتفاع هشت و قطر پنج متر باقي مانده که به هنگام آباداني مسجد در کنار آن قرار داشته در بدنه مناره دوسنگ نبشته به تاريخ هاي 878 و 879 ه.ق نصب شده که مربوط به فرمان اوزون حسن حکمران آق قويونلو است و ارتباطي با بناي مسجد و مناره ندارد و احتمالاً از جاي ديگري آورده شده و روي منار نصب شده و در اداره فرهنگ و هنر سابق حفاظت می شود. اين بنا به شماره 248 به ثبت تاريخي رسيده است .

*************************************************




کلیسای مریم مقدس

کلیسای مریم مقدس در کوچه‌ای به نام ارمنستان گازران یا اونچو میدان اردبیل واقع شده است و در سال ۱۸۷۶ میلادی (برابر با ۱۲۵۵ خورشیدی) با هزینه شخصی خانواده گالوست میرزائیان بنا گردیده است. معمار این بنا خاچاطور شهبازیان بوده است.

در محوطه کلیسا گورهایی وجود دارد که از سنگ های معمولی و رسوبی در ساخت آن استفاده شده و بر روی آن ها صلیب هایی کنده شده است. بر روی درب ورودی کلیسا با خط ارمنی، بوسیله تکه‌ هایی بریده شده از نی، که به شکل حروف درآورده و با میخ بر متن درب کوبیده‌ اند، چنین نگاشته شده است : «این دربِ خانه حقیقی خداست، که بر رسم یادبود از طرف اگالوس ملیک میرزا یانس به کلیسای مریم مقدس هدیه می ‌شود 1876.

آخرین مراسم مذهبی و نماز جماعت در سال ۱۹۴۴ میلادی برابر با ۱۳۲۳ خورشیدی توسط کشیش وارطان ژاما گورسیان در آن انجام م ‌شده‌ است. در حال حاضر حتی یک خانواده ارمنی در اردبیل مقیم نیست. از سال ۱۳۷۰ کلیسای مذکور از طرف شورای خلیفه گری ارامنه آذربایجان در اختیار مدیریت میراث فرهنگی اردبیل قرار گرفت تا با کمک‌های مالی ارامنه این بنای تاریخی مرمت شود .

*************************************************

دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل در ۲ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال واقع شده است این دریاچه در ارتفاع 1365 متری از سطح دریا قرار دارد

علت نامگذاری دریاچه شورابیل این بوده که قبلا آب این دریاچه بسیار شور بوده و افرادی که از بیماری‌های پوستی و رماتیسم رنج می‌کشیدند برای درمان بیماری خود از گِل این دریاچه استفاده می‌کردند ولی امروزه  با هدایت آب رودخانه بالخلو به آن حجم آب آن از 1/1 میلیون متر مکعب به 14 میلیون متر مکعب و وسعت آن از 74 هکتار به 180 هکتار افزایش یافت و از شوری آن کاسته شده به طوریکه در آن نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورش داده می شود.

پلیکان های خاکستری، اردک چشم طلایی، اردک تاجدار، غاز خاکستری، غاز زنگوله بار، لک لک سیاه و… از پرندگان مهاجر و دراج، قرقاول، مرغابی، خوتکا، چنگر، حواسیل، آنگوت و…از جمله پرندگان بومی هستند که در دریاچه زیبای شورابیل  به چشم می خورند     

نتایج مطالعات زمین‌شناختی نشان می دهد که قدمت دریاچه شورابیل قدیمى تر از دریاچه ارومیه است

*************************************************

خانه ارشادی

خانه ارشادی در اردبیل، خیابان کاشانی، کوچه اوچدکان واقع شده است خانه ارشادی اردبیل باقیمانده ای از یک خانه بزرگ اربابی می باشد که در دوره های مختلف تفکیک، تخریب و نوسازی گردیده است و در بدو احداث دارای کاربری مسکونی بود یکی از بناهای تاریخی شهر اردبیل است که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. در دوران پهلوی دوم آن را برای استقرار یک مدرسه به آموزش و پرورش واگذار کردند.

این بنا دارای پی های سنگی است که با ملاط ماسه، آهک پر شده است. دیواره های بیرونی آجری و درونی خشتی است. از راه جداره های بیرونی بنا با چهار ردیف سنگ بازالت سیاه تیشه ای باتراش دستی اجرا شده است.

بخاری های دیواری که در شاه نشین قرار دارند، در و پنجره های چوبی ترکیب یافته با شیشه های رنگی بصورت طرح های اسلیمی و همچنین طاق نماهای گچی – آجری حیاط از دیگر تزئینات موجود در خانه ارشادی هستند

مرمت این خانه از سال 78 آغاز شده، اما تاکنون مرمت آن به پایان نرسیده است. خانه ارشادی اردبیل در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۶۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.

*************************************************

حمام ملا هادی

حمام ملا هادی در اردبیل، میدان عالی قاپو، محله ملا هادی، کوچه آیشم واقع شده است

حمام ملا هادی در تاریخ ۲۵ مهر ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۱۹۴ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید ولی متأسفانه هرگز رفتار و رسیدگی مناسبِ در شأن یک اثر ملی نصیبش نشد، همانطور که در عکس ها شاهد هستید به مخروبه ای بیش نمی ماند .

تیم مکانبین به جای شرح در هنر معماری و تاریخچه ی این اثر تاریخی ترجیح می دهد به گلایه از اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اردبیل که مالک این بنا است و همچنین سازمان میراث فرهنگی که وظیفه و رسالت ذاتی این سازمان حفظ و ترمیم آثار تاریخی این مرز و بوم است بسنده می کند زیرا اگر تاریخچه ای از این اثر به دست آیندگان برسد و بنایی نباشد در تاریخ به کم کاری متهم می شویم و چیزی جز لعن و نفرین آیندگان نصیبمان نمی شود. موقعیت جغرافیایی این مکان حدودی است

*************************************************

جنگل فندقلو

جنگل فندقلو در 30 کیلومتری شهرستان اردبیل و 10 کیلومتری جنوب شهر نمین واقع شده ‌است جنگل  فندقلو بخاطر داشتن جاذبه‌ های منحصربه ‌فرد جنگلی – مرتعی و گردنه زیبای حیران قابلیتی بسیار ممتاز برای توسعه در صنعت اکوتوریسم دارد.

راه‌های مختلفی به این جنگل وجود دارد اما راه اصلی رسیدن به آن که آسفالت هم می‌باشد سه راهی جاده اردبیل به آستارا در نزدیکی شهر نمین است. به این ترتیب که در مسیر راه اردبیل به آستارا و پیش از رسیدن به نمین مسیری سرسبز و زیبا با تابلوی راهنمای جنگل فندقلو مشاده می‌ کنید راه دیگر که برای رسیدن به این جنگل وجود دارد از جاده اردبیل به تهران در گردنه حیران از داخل روستای گیلده می‌ باشد.

عرصه جنگلی فندقلو بخشی از جنگل‌های شرق استان اردبیل به شمار می‌ رود که دنباله جنگل‌ های نیمه گرمسیری استان گیلان می‌ باشد. مساحت منطقه فندقلو حدود 16 هزار هکتار است که بیش از چهار هزار هکتار آن تحت پوشش عرصه‌ های جنگلی قرار دارد و بقیه را مراتع تشکیل می‌ دهد.

حداقل ارتفاع منطقه فندقلو از سطح دریاهای آزاد 1500 متر و حداکثر 1850 متر می باشد که از شمال به راه قدیم اردبیل – آستارا و آبادی‌های آرپاتپه، خانقاه علیا و سفلی از جنوب به کوه معروف خان بلاغی و آبادی‌های نیارق و از غرب به ننه کران، مهدی پستی، آبی بیگلو، کریم کندی، دگرماندرق و از شرق به حیران محدود است.

هوای این ناحیه به علت قرار گرفتن در ارتفاعات، دارای تابستانی بسیار خنک و مطبوع و زمستانی سرد و مرطوب است که جزو مناطق سردسیر استان محسوب می‌ گردد. دمای حداکثر مطلق 37 درجه در شهریور و دمای حداقل مطلق آن 37- درجه سانتیگراد در بهمن ماه است. این منطقه دو بهار دارد، یکى از ابتداى فروردین تا پایان خرداد و دیگرى از مهر تا آبان.

جنگل فندقلو استعداد پرورش صد نوع گل از جمله بوماداران و بابونه را دارند. 19 گونه جنگلی متعلق به 8 تیره و 17 جنس شناسایی شده است. در بین انواع شناسایی شده گونه‌های نادری نظیر فندق، ممرز، راش، بلوط (بلند مازو) و بید مشک وجود دارد و گونه‌های علفی منطقه چون نسترن، تمشک، خاس، پامچال، بابونه، سرخس، گیلدیگ، بنفشه وحشی، گل گاو زبان و … در زمین های آن به وفور یافت می‌ شود. با توجه به اینکه درخت فندق بیش از سایر گونه‌ها در این جنگل روییده است، این منطقه فندق‌لو نامیده می‌ شود. در منطقه فندقلو حیواناتی نظیر روباه، گرگ، خرس قهوه ای، سمور و پرندگانی چون قرقاول، کبک، عقاب طلایی، چکاوک و کلاغ ابلق یافت می‌شود.

در داخل جنگل یک استخر آبگرم به نام مشه سویی وجود دارد که آب آن خاصیت درمانی دارد. همچنین پیست اسکی روی چمن که برای برپایی اردوهای تیم ملی اسکی روی چمن از آن استفاده می‌شود، از جمله قابلیت‌های این منطقه برای جذب توریست در کلیه فصول سال است.

علاوه بر جاذبه های گردشگری  برای پذیرایی و اقامت گردشگران داخلی و خارجی، مکان هایی تدارک دیده شده که امکان اقامت به صورت شبانه روزی هم در آن مهیا است، با توجه به نکات مطرح شده می‌توان گفت منطقه فندقلو با داشتن انواع درختان میوه، پیست اسکی و گونه‌های گیاهی و طبی مختلف، آب معدنی، حیات وحش، آب و هوای معتدل و چشم انداز زیبا و…جزو مناطق منحصر به فرد است که پتانسیل بالایی در صنعت اکوتوریسم دارا می باشد.

*************************************************

پل هفت چشمه

پل هفت چشمه در اردبیل میدان پانزده خرداد ابتدای خیابان ساحلی و روی رودخانه با لیقلو چای واقع شده است

پل هفت چشمه که بنام های ججین، پل داشکسن و یدی گوزلی، کورپی قرمزی نیز نامیده می شود دارای هفت چشمه است و آثار دوره صفوی است. تیم مکاتبین در متن زیر تلاش می کند از تمامی نام های این پل استفاده کند و باور به این دارد که این اسامی ارزش تاریخی خود را دارند. ستارخان سردار ملی مشروطیت بعد از فرار از زندان نارین قلعه اردبیل خود را به کنار یدی گوزلی رسانده و به یاران خود، که با اسب منتظرش بوده اند، ملحق می شود و راهی نجف اشرف می شود تا فتوای مشروطه را از مجتهدین اخذ کند.

ججین یادگار دوره صفویه بوده و از سال ۱۳۷۴ ه. ش عملیات مرمت آن شروع شده است

کورپی قرمزی شامل هفت دهانه آجری با قوس پنج و هفت و موج شکن های سنگی می باشد ملات بکار رفته در ساختمان پل، گچ و آهک می باشد، پل داشکسن در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۷۵ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته شد.

*************************************************

برج شاطر

برج شاطر در روستای صومعه ۵/۸ کیلومتری اردبیل در یک فضای وسیع و گسترده ‏بنا شده ‏است. در حوالی برج به فواصل گوناگون، تپه های باستانی قرار دارد. بیشتر آن ها مربوط به دوره های پیش از اسلام به ویژه دوره اشکانی است. ‏برج از داخل استوانه و از خارج ده ضلعی با طول اضلاع ۶۳/۲ متر است و ازاره ای سنگی به ارتفاع ۵/۱ متر و مرکب از چهار برج سنگ تراش دارد.

ورودی برج شاطر در ضلع شرقی و در بالای پایه سنگی واقع شده که پنج یا شش پله در برابر آن قرار داشته است. از کتیبه و پوشش بنا چیزی بر جا نمانده ‏است، ولی از شیوه ‏معماری برج و شباهت آن با مقبره چلبی اوغلو در سلطانیه چنین بر می آید که احتمالأ از بناهای قرن هشتم هجری باشد

برج شاطر در ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

*************************************************

بازار بزرگ اردبیل

بازاربزرگ اردبيل در ميانه شهر و در طرفين خيابان امام خميني واقع گرديده که درهر صورت به راحتی می توان آنرا پیدا کرد.

راسته ‌هاي موجود در بازار اردبيل عبارتند از : راسته اصلي بازار، راسته قيصريه، علافان، راسته پير عبد الملک، بازار زرگران، سراجان، بازارچه زنجیرلی، پارچه ‌فروشان، کفاشان، مسگران، چاقو سازان، آهنگران و سراهاي آن‌ ها.

مجموعه بازار بزرگ اردبیل با طاق های جناغی و گنبدهای ساده پوشش یافته روشنایی داخل بازار از طریق روزنه های تعبیه شده در پوشش های گنبدی تأمین می شود. بخش اصلی سرا فضایی مستطیلی می باشد که پوشش آن متشکل از نه گنبد در میانه با چهار ستون مدور از سنگ خارا نگهداری می شود. از دیگر بخش های مهم بازار، چهار سوق یا بازار بزرگ قیصریه است. بر سر بازارچه شمال شرقی، سنگ نبشته ای به چشم می خورد که به علت فرسودگی امکان قرائت آن وجود ندارد این سنگ نوشته حاوی نام بانی و تاریخ ساخت بنای بازار اردبیل بوده است. مجموعه تاریخی بازار اردبیل در سال های اخیر از طرف سازمان میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شده و به شماره 1690 به ثبت تاریخی رسیده است.

قسمت عمده بازار اردبيل در خيابان‌کشى‌هاى نيم قرن گذشته تخريب شده و ارتباط بعضى از بخش‌هاى آن با هسته مرکزى بازار از بين رفته است.

*************************************************

مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی

بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع در میدان عالی قاپو اردبیل و از آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی پس از وفات وی در سال 735 ه.ق به وسیله فرزند وی صدرالدین موسی پایه گذاری شد و سپس در طول ایام پس از شروع حکومت صفویه با توجه به ارادت خاصی که پادشاهان صفوی نسبت به جد خود داشتند واحدهایی بصورت بخش های الحاقی به مجموعه قبلی اضافه شد. این بنای عظیم شامل گنبد الله الله، گنبد جنت سرا، دارالمتولی، قندیل خانه، حرم سرا و … می باشد.

یکی از موارد منحصربه فرد آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی این است که حاوی ده ها اثر بدیع در مضامین مختلف رشته های هنری است که می توان به عالی ترین نوع کاشی کاری معرق و مقرنس و گچبری کتیبه های زیبا و نفیس و خط خطاطان بزرگ دوره صفوی (میر عماد، میر قوام الدین، محمد اسماعیل و…) منبت های ارزنده، نقره کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و تنگ بری و غیره اشاره کرد.

مرمت های انجام شده در بنا عبارت از ازاره چوبی مربوط به صد سال قبل، پایه سنگی ازاره بیرونی بنا و مرمت کاشیکاری بیرونی گنبد مربوط به ۱۳۲۰ (هـ . ق) و تعمیرات اساسی ضریح چوبی مربوط به سال ۱۳۶۱ (هـ . ش) است.

فرش منحصربفرد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی که سال ها زینت بخش این بقعه بود اخیرا در فهرست 50 شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است. این فرش هم اکنون درگنجینه ” ویکتوریا آلبرت هال ” شهر لندن در معرض دید عموم قرار دارد و تا سال 1893 میلادی در مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی قرار داشت.

بخش های مختلف مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی عبارتند از :

ـ ـ حرم و دارالحفاظ

– مقبره شاهزادگان در سمت شرقی دارالحفاظ

– ایوان بزرگ رو به قبله دارالحدیث

– چله خانه های قدیم و جدید و محل جلوس شیخ صفی الدین بود

– مقبره مادر شاه طهماسب

– مقصورهای در برابر ایوان دارالحدیث

– محوطه شهیدگاه در شمال گنبد دارالحدیث

– محل جلوس شیخ صدرالدین موسی

– بیش از ۴۰ حجره

– صفه مزارهای برخی از امیران و سران خاندان صفوی

– نانواخانه یا آشپزخانه

– آشپزخانه و دیگخانه و حجره های متعلق به آن و ایاغ خانه

– حجره رو به مزار شیخ صفی الدین که آرامگاه مشایخ صوفیه بود

– شربتخانه در کنار چشمه آبی مشتمل بر حوض و محل پختن حلوا و شیرینی

– خوانچه خانه و انبار با حجره های فوقانی و تحتانی

– دفترخانه شامل دهلیز و خانه و محوطه ای میان شربت خانه و خوانچه خانه

– نقاره خانه که زیر سقف آن سقاخانه بود و در پشت آن حمام و برخی خانه های متعلقه قرار دارد.

–  هیمه خانه و زمینی در اطراف آن

– فضای بیرونی در آستانه که در مقابل آن کوچه و دکان ها قرار داشت

بیشتر بخوانید :

آشنایی با استان اردبیل